Ας σκεφτούμε ένα αεροπλάνο που πρόκειται να ταξιδέψει. Κατά τη διάρκεια της πτήσης μπορεί να συναντήσει κενά αέρος, καταιγίδες, κεραυνούς, δυνατούς άνεμους. Σκοπός του αεροσκάφους είναι να φτάσει στον προορισμό του, ολοκληρώνοντας το ταξίδι του, παρ’ όλες τις αναποδιές που αναπόφευκτα θα έρθει αντιμέτωπο κατά τη διάρκεια της πτήσης του. Για να μπορέσει να γίνει αυτό, θα υπάρχουν κάποια «εργαλεία» ώστε να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικότερα οι δυσκολίες. Για παράδειγμα θα υπάρχει ενημέρωση για τον καιρό, ο πιλότος θα έχει εκπαιδευτεί κατάλληλα, το αεροσκάφος θα έχει κατασκευαστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορεί να «αντέξει» τα καιρικά φαινόμενα. Έχοντας δηλαδή τα κατάλληλα εργαλεία και την υποστήριξη θα καταφέρει να ξεπεράσει τις αντιξοότητες και θα προσγειωθεί με ασφάλεια στον προορισμό του.
Ανάλογες δυσκολίες μπορεί να εμφανιστούν και στο ταξίδι της ζωής μας. Ο άνθρωπος έχει την ικανότητα να προσαρμόζεται και να επιβιώνει από καθημερινές μικροενοχλήσεις ή από τραυματικά γεγονότα ζωής, όπως ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου. Η διαδικασία της επιτυχούς προσαρμογής στις αντιξοότητες, στις τραυματικές εμπειρίες, στις απειλές ή άλλες πηγές στρες όπως προβλήματα σχέσεων, ανεργία, προβλήματα υγείας, οικονομικές δυσκολίες κ.ά., ονομάζεται ανθεκτικότητα. Έχοντας ανθεκτικότητα δε σημαίνει ότι θα νιώθουμε πάντα θετικά συναισθήματα ή δε θα βιώνουμε αρνητικές καταστάσεις. Σημαίνει ότι μπορούμε να απαντάμε σε αυτές, να τις διαχειριζόμαστε και να συνεχίζουμε σταθερά την πορεία της ζωής μας, υιοθετώντας αποτελεσματικές στρατηγικές διαχείρισης των δυσκολιών που προκύπτουν.
Η ψυχική ανθεκτικότητα είναι ένα χαρακτηριστικό εγγενές. Γεννιόμαστε δηλαδή με ικανότητες προσαρμογής σε δυσκολίες. Ωστόσο, μπορούμε να φανταστούμε την ανθεκτικότητα σαν ένα μυ. Υπάρχει, αλλά για να μεγαλώσει σε μέγεθος και δύναμη θέλει προσπάθεια και χρόνο στο γυμναστήριο.
Όσον αφορά τα παιδιά η πιο χρήσιμη στρατηγική για την καλλιέργεια της ψυχικής ανθεκτικότητας είναι να προσφέρουμε ένα ασφαλές, σταθερό, γεμάτο αγάπη και φροντίδα περιβάλλον, το οποίο θα επιτρέπει την υγιή γνωστική, συναισθηματική και σωματική ανάπτυξή του. Ένα τέτοιο περιβάλλον προωθεί τη μάθηση, την ανάπτυξη και την προσαρμογή του παιδιού στις αλλαγές που προκύπτουν.
Ορισμένες χρήσιμες στρατηγικές για να ενδυναμώσουμε την ψυχική μας ανθεκτικότητα ως ενήλικες, είναι:
Συμπερασματικά, θα ήταν χρήσιμο να θυμόμαστε ότι τα συναισθήματα δε διαρκούν για πάντα. Ας τα αποδεχτούμε, συνεχίζοντας να ζούμε και ας επικεντρώσουμε τις δυνάμεις μας σε ό,τι περνά από το χέρι μας, ώστε να μπορέσουμε να απολαύσουμε τις στιγμές μας!
πηγές: American Psychological Association. (2020, November 15). Building your resilience. http://www.apa.org/topics/resilience. Southwick, S. M. και συν. (2014). Resilience definitions, theory, and challenges: interdisciplinary perspectives. European journal of psychotraumatology, 5, 10.3402/ejpt.v5.25338.
Αποτελεσματικότητα ψυχοθεραπείας και φαρμακοθεραπείας Μετα-ανάλυση 67 μελετών σύγκρινε την αποτελεσματικότητα της φαρμακοθεραπείας και της ψυχοθεραπείας σε διάφορες ψυχικές διαταραχές....
Τι είναι οι θεωρίες συνωμοσίας; Με τον όρο θεωρία συνωμοσίας αναφερόμαστε στην προσπάθεια να εξηγήσουμε τις απώτερες αιτίες σημαντικών...
Τί προσφέρει το ταξίδι στην ψυχική μας υγεία; Τα ταξίδια αποτελούν πλέον έναν από τους βασικότερους τρόπους όπου οι...
Μαθαίνοντας να είμαστε ανήμποροι Σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρία, η εκμαθημένη αβοηθησία (ή αβοηθητότητα) συμβαίνει όταν το άτομο...