Για ποιους λόγους οι άνθρωποι χρησιμοποιούν το Facebook;

Χρήση του Facebook

Στο ερώτημα αυτό προσπαθεί να απαντήσει η ανασκόπηση που πραγματοποιήθηκε από τους Nadkarni και Hoffman (Πανεπιστήμιο της Βοστώνης).

Στην προσπάθειά τους αυτή, προτείνουν ένα μοντέλο δύο παραγόντων που εξηγεί την χρήση των κοινωνικών δικτύων. Σύμφωνα λοιπόν με το μοντέλο αυτό, η χρήση του Facebook κινητοποιείται από δύο βασικές κοινωνικές ανάγκες του ατόμου:

• Την ανάγκη του ανήκειν: αναφέρεται στην έμφυτη τάση του ανθρώπου για συσχέτιση με τους άλλους, με στόχο την κοινωνική αποδοχή
• Την ανάγκη για αυτοπαρουσίαση: αναφέρεται στη συνεχή διαδικασία κατά την οποία το άτομο προσπαθεί να επηρεάσει την αντίληψη που έχουν οι άλλοι γι’ αυτό

Οι δύο αυτές ανάγκες μπορούν να συνυπάρχουν, ή να δρουν μεμονωμένα στο κάθε άτομο.

Οι άνθρωποι εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την κοινωνική υποστήριξη που λαμβάνουν από τους άλλους. Συνεπώς, ο αποκλεισμός από το κοινωνικό σύνολο έχει αρνητικό αντίκτυπο σε μια σειρά παραμέτρων, όπως της αυτοεκτίμησης, της αίσθησης του ανήκειν, της συναισθηματικής ευεξίας, του σκοπού της ζωής, της αυτοαποτελεσματικότητας και της αυτοαξίας. Υπάρχουν λοιπόν ενδείξεις που υποδεικνύουν ότι το Facebook αυξάνει την αυτοεκτίμηση μέσω της αύξησης της αίσθησης του ανήκειν.

Όσον αφορά την αυτοπαρουσίαση, όπως προκύπτει από την έρευνα, τα προφιλ του Facebook αντανακλούν τη δημόσια εικόνα του ατόμου, η οποία φαίνεται να καθορίζεται από την ανάγκη της αυτοπαρουσίασης. Η ανάγκη αυτή οδηγεί το άτομο σε συγκεκριμένες συμπεριφορές, όπως η επιλογή της εικόνας προφίλ και το νούμερο των φίλων, οι οποίες αντιστοιχούν στην επιθυμητή εικόνα που θέλει ο χρήστης να έχουν οι άλλοι γι’ αυτόν.

Άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν τη χρήση του Facebook

Οι δύο προαναφερθείσες ανάγκες δεν αποτελούν τους μόνους παράγοντες που καθορίζουν τη χρήση που θα κάνει ένα άτομο. Σημαντικές συνιστώσες φαίνονται να είναι το πολιτισμικό υπόβαθρο, οι κοινωνικο-οικονομικές παράμετροι καθώς επίσης και στοιχεία της προσωπικότητας του ατόμου όπως η εξωστρέφεια, η εσωστρέφεια, η ντροπαλότητα, ο ναρκισσισμός, ο νευρωτισμός, η αυτοεκτίμηση και η αυτοαξία.

Από τα δεδομένα σχετικά με την προσωπικότητα, προκύπτει ότι υψηλά επίπεδα εξωστρέφειας, χαμηλής αυτοεκτίμησης, νευρωτισμού και ναρκισσισμού καθώς επίσης και χαμηλά ποσοστά αυτοεκτίμησης και αυτοαξίας είναι συνδεδεμένα με αυξημένη χρήση του Facebook. Επιπρόσθετα, η συχνή χρήση του κοινωνικού αυτού δικτύου από τη μία συνδέεται με χαμηλότερη ακαδημαϊκή απόδοση των φοιτητών, από την άλλη πιθανόν να έχει σχέση με υψηλότερα επίπεδα αυτοεκτίμησης και αίσθησης του ανήκειν.

πηγές: Nadkarni A, Hoffman SG (2012) / εικόνα: topontiki.gr